PİAGET'İN AHLAK GELİŞİM KURAMI

PİAGET'İN AHLAK GELİŞİM KURAMI

Günümüz pisikolojisinde ahlak konusunda en etkili teori Cenevreli pisikolog Jean Piaget'ininki olmuştur.Kırk yılı aşan bir zaman içinde çeşitli tenkitlerle uğraşmış olmakla beraber, Piaget'in ahlaki gelişme teorisi esas yapısını muhafaza ederek yeni yeni araştırmaların yapılmasına yol açmıştır.

Piaget yardımcıları ile birlikte "Cenevreli çocuklar üzerinde yaptığı sistemli müşahedeler sonunda Ahlaki duygu ve düşüncenin çeşitli yaş devreleriyle birlikte belirlendiğini ve ahlaki gelişmenin çocuktaki genel düşünce gelişmesiyle paralel gittiğini ileri süren bir teori ortaya atmıştır.Bu yüzden onun teorisine "kognitif gelişme teorisi" de denir.Ahlaki gelişme bu umumi zihni gelişmenin bir tarafını teşkil etmektedir.

Piaget zihni gelişmenin merhaleler halinde ilerlediğini ileri sürer.Fakat buradaki merhaleler diyalektik bir gelişmenin kısımları halinde düşünülmektedir.

Piaget'ye göre çocukta ahlaki düşünce gelişmesi iki safha halindedir.Herhangi bir düşünceye sahip olmayan çocukta bu konulardaki ilk düşünce etraftaki büyüklerin direkt etkisiyle şekillenen bir otoriteci ahlakın özelliklerini gösteriyor.Çocuk bu otoriteci ahlakın, büyüklerin direktiflerini mutlak ve değişmez gerçek sayan düşünceden sonra Piageti'in otonomi dediği bir ahlaki düşünce tipine geçer.Birinci merhalede ahlakı sadece mevcut kurallara katı bağlılık şeklinde anladığı ve kuralların değişmeyeceği kanaatinde olduğu halde ikinci merhalede ahlakı değişmez prensipler olarak değil, karşılıklı anlaşmaya bağlı olan ve hal şartlara göre değişebilen bir normotif sistem halinde görür.Her iki anlayış da zihin gelişmesiyle paraleldir. (GÜNGÖR,Prof.Dr.Erol,Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yayınları,1993)